|
|
พระราชดำรัส
ในพิธีพระราชทานปริญญาบัตรของมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์
ณ อาคารจักรพันธ์เพ็ญศิริ
วันพฤหัสบดีที่ ๒๔ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๕๔๐
พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
ได้พระราชทานพระบรมราโชวาท ความว่า
ข้าพเจ้ามีความยินดี ที่ได้มาทำพิธี
มอบปริญญาบัตรของมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ในวันนี้
และได้ทราบรายงานว่า กิจการทุกๆ
ด้านของมหาวิทยาลัยดำเนินก้าวหน้ามาอย่างน่าพอใจ
ขอแสดงความชื่นชมกับผู้ทรงคุณวุฒิ และบัณฑิตทุกคน
ที่ได้รับเกียรติและความสำเร็จ
ผู้สำเร็จการศึกษาเป็นบัณฑิต
ได้ชื่อว่าเป็นผู้มีภูมิรู้และสติปัญญาสูง
ในโอกาสนี้
ข้าพเจ้าจึงใคร่จะปรารภกับทุกท่านถึงเรื่องปัญญา
ปัญญาแปลว่าความรู้ทั่ว มีอยู่ ๒ ลักษณะด้วยกัน
คือปัญญาที่เกิดจากการเล่าเรียนจดจำมาอย่างหนึ่ง
กับปัญญาที่เกิดจากการศึกษาสังเกต
และนำมาขบคิดพิจารณาจนรู้ชัดอย่างหนึ่ง
บัณฑิตแต่ละคนในที่นี้ เชื่อว่า
ต่างได้รับการศึกษาอบรมมาแล้วเป็นอย่างดี
แต่ในด้านการศึกษาสังเกตนั้น อาจยังย่อหย่อนอยู่บ้าง
เพราะมีประสบการณ์ในชีวิตไม่มากนัก
ทุกคนจึงควรจะได้สนใจสังเกตศึกษาเรื่องราว
บุคคล และสิ่งต่างๆ ที่แวดล้อม และเกี่ยวข้องกับตัวเองให้มาก
อย่าละเลยหรือมองข้ามแม้สิ่งเล็กน้อย เช่นต้นหญ้า
ซึ่งถ้าศึกษาพิจารณาให้ดี ก็จะก่อให้เกิดปัญญาได้
หญ้านั้นมีทั้งหญ้าที่เป็นวัชพืช
ซึ่งเป็นโทษและหญ้าที่มีคุณอย่างหญ้าแฝก
ซึ่งเป็นประโยชน์อย่างยิ่งแก่การอนุรักษ์ดินและน้ำ
เพราะมีรากที่หยั่งลึกแผ่กระจายลงไปตรงๆ
ทำให้อุ้มน้ำและยึดเหนี่ยวดินได้มั่นคง
และมีลำต้นชิดติดกันแน่นหนา ทำให้ดักตะกอนดิน
และรักษาหน้าดินได้ดี คนเราก็เช่นเดียวกัน
มีทั้งบุคคลที่มีชีวิตอยู่โดยเปล่าประโยชน์
และบุคคลที่มีชีวิตอยู่อย่างมีคุณค่า
ต้นหญ้าจึงเป็นบทเรียนได้อย่างดีเลิศ
สำหรับนำมาพิจารณาเทียบเคียงให้เป็นคติ
ในการดำเนิน |